ديده زيباي طبيعي موسوم به زندان برنجه در 28 كيلومتري شمال شهرستان تكاب در روستاي برنجه (برنجك) از دهستان چمن بخش تخت سليمان و در دامنه كوه معروف به كوه طويله سليمان واقع شده است كه تشكيلات زمين شناسي متعددي در آن قرار دارد. در جنوب روستاي برنجه و در كنار رودخانه، در راستاي شمالي جنوبي، دهانه هاي چند چشمه ی آهك ساز خشك شده مشاهده می شود كه مشهورترين آنها زندان برنجه يا «درياي برنجه» نام دارد. دهانه اين چشمه ی بزرگ بیضی شکل است. قطر بزرگ اين بيضي ۱۰۰ متر و قطر كوچك آن ۵۰ متر است و عمق آن نيز به حدود ۷۰ متر مي رسد. در كف اين سازه ی بزرگ طبيعي درياچه اي آكنده از آب سرد و گاز كربنيك است. اين چشمه ديوارهاي بلند و پرشيب دارد كه از لايه هاي نازك تراورتن نواري پديد آمده است. پايين رفتن از اين ديواره هاي بلند بدون ريسمان و ديگر تجهيزات لازم غير ممكن است. به ويژه آنكه كارشناسان احتمال مي دهند وجود آب هاي گازكربنيك دار در ته دهانه چشمه موجب خردگي بيشتر ديواره شده و بر قطر آن افزوده است.

گفته مي شود كه خان هاي محلّي براي تنبيه روستاييان و مخالفان خود، به پايشان سنگ مي بستند و آنها را به درون اين چشمه عمیق مي انداختند و علّت نامگذاري زندان برنجه همين بوده است. از نظر زمين شناسي تاريخچه پيدايش مشابهي مثل درياچه تخت سلیمان و زندان سليمان را دارد و آن محل نيز از انباشته شدن رسوبات آهكي، تل هاي بلند و در مواردي دهانه هاي وسيع آتشفشاني مانند بوجود آورده اند و در عمق نسبتاً زياد دهانه يكي از اين تپه ها درياچه اي در ميان صخره سنگي وجود دارد كه به علّت عمق زياد، سطح آب از دهانه امكان دسترسي به آن غير ممكن بوده و آب درياچه بعد از گذشتن از ميان سنگ هاي رسوبي و آهكي و تراورتن در جنوب شرقي به رودخانه مجاور در روستاي برنجه سرازیر مي گردد.
در جنوب روستاي برنجه و در كنار رودخانه، در راستاي شمالي جنوبي، دهانه هاي چند چشمه آهك ساز خشك شده را مي توان ديد كه مشهورترين آنها زندان برنجه يا «درياي برنجه» نام دارد.
دهانه اين چشمه بزرگ به شكل بيضي است. قطر بزرگ اين بيضي ۱۰۰ متر و قطر كوچك آن ۵۰ متر است و ژرفايش نيز به حدود ۷۰ متر مي رسد. در كف اين سازه بزرگ طبيعي درياچه اي آكنده از آب سرد و گاز كربنيك است. اين چشمه ديوارهاي بلند و پرشيب دارد كه از لايه هاي نازك تراورن تن نواري پديد آمده است. پايين رفتن از اين ديواره هاي بلند بدون ريسمان و ديگر تجهيزات لازم غير ممكن است بويژه آنكه كارشناسان احتمال مي دهند وجود آب هاي گازكربنيك دار در ته دهانه چشمه موجب خردگي بيشتر ديواره شده و بر قطر آن افزوده است.
گفته مي شود كه خان هاي محلي براي تنبيه روستاييان و مخالفان خود، به پايشان سنگ مي بستند و آنها را به درون اين چشمه ژرف مي انداختند و علت نامگذاري زندان برنجه همين بوده است.

از نظر زمين شناسي تاريخچه پيدايش مشابهي مثل درياچه تخت و زندان سليمان را دارد و آن محل نيز از انباشته شدن رسوبات آهكي، تل هاي بلند و در مواردي دهانه هاي وسيع آتشفشاني مانند بوجود آورده اند و در عمق نسبتا" زياد دهانه يكي از اين تپه ها درياچه اي در ميان صخره سنگي وجود دارد كه به علت عمق زياد سطح آب از دهانه امكان دسترسي به آن غير ممكن بوده و آب درياچه بعد از گذشتن از ميان سنگ هاي رسوبي و آهكي و تراورتن در جنوب شرقي به رودخانه مجاور در روستاي برنجه واريز مي گردد.
برنامه ما با هدف شناسايي و اندازه گيري دما و عمق آب اين پديده زيباي طبيعي اوايل فروردين ماه 1390 به اجرا درآمد . تنها با كمتر از ده دقيقه پياده روي از روستا مي توان به چشمه رسيد . سطح آب چشمه در طول سال تغيير چشمگيري نداشته و در چند نقطه از آن گاز كربنيك با شدت بسيار كمي بصورت حباب هاي ريز خارج مي گردد . دماي آب چشمه حدود 30 درجه سانتيگراد مي باشد و در فصل زمستان يخ نمي زند . عمق آب آن حدود 25 متر برآورد مي شود و قابل غواصي است . مساحت چشمه از حدود نيم متر زير سطح آب افزايش پيدا كرده و حالتي قيفي شكل به خود مي گيرد ...